بيمه اتومبيل:
اتومبيل وسيلهاي است كه تقريباً از اواخر قرن نوزدهم و به شكلي همهگير
وارد زندگي انسان در جوامع بشري شده و نقشي بسيار مهم در حمل مسافر و
جابجايي كالا دارد. اصولا در بيشتر جوامع انساني بيشترين جابجايي مردم و
مسافران به وسيله اتومبيل صورت ميپذيرد و اتوبوسها، كاميونها و اتومبيلهاي
سواري در ابعادي وسيع چنان در بطن زندگي انسانها رسوخ كردهاند، كه براستي
بايد گفت زندگي انسان بدون بهره گيري از اين وسيله نقليه موتوري ناممكن
است اتومبيل در زندگي صنعتي و كشاورزي و رسانيدن كالا از محل توليد به
بازار مصرف و داد و ستد بينالمللي نقشي سازنده و پراهميت دارد، و در واقع
يكي از ويژگيهاي بارز و مشخص قرن بيستم، پديد آمدن اين وسيله نقليه است.
پديدار شدن اين وسيله نقليه اگرچه به همراه خود رفاه و آسايش و سرعت را
به ارمغان آورده، اما به همان نسبت باعث بروز مشكلات بسيار و خطرات
فراوان هم شده است، زيرا خطر تصادم و برخورد با اين وسيله نقليه روبه
افزايش نهاده و تنها راه جبران و كمك به زيان ديدگان اين پديده قرن
بيستم و رفع و يا تقليل اثرات نامطلوب آن در زندگي زيان ديدگان استفاده از
بيمه است. شركتهاي بيمه با درك اين نياز جوامع انساني، طرحهاي متفاوتي
براي جبران خسارات اين حوادث ارائه دادهاند.
در بيمه اتومبيل، گاهي تعهد بيمه گر جبران خسارت وارد به وسيله نقليه
بيمه شده است و گاهي خسارات وارد به شخص ثالث را جبران ميكند معمولا
كليه حوادث زيان بار ناشي از تصادفات رانندگي به يكي از سه حالت زيراست:
- راننده مقصر است و زيان ديده مالي و جاني كاملا بي تقصير است
- زيان ديده مقصر است و راننده كاملا بي تقصير است
- راننده و زيان ديده هر دو در ايجاد حادثه مقصرند تشخيص هريك از سه مورد
فوق صرفاً برعهده مقامات صلاحيت دار راهنمايي و رانندگي است و در صورت عدم
توافق زيان ديده با مقصر حادثه، نتيجه گيري از حادثه براساس گزارش مأموران
انتظامي با محاكم صالحه است ذكر اين نكته لازم است كه براي تسويه
خسارات سنگين شركتهاي بيمه به ارائه گزارش مقامات انتظامي كه از حادثه
بازديد كردهاند نياز دارند. شركتهاي بيمه در ايران پوششهاي متفاوتي را در
زمينه بيمه اتومبيل ارائه دادهاند كه به طور خلاصه به شرح زيراست :
- پوشش بيمه بدنه اتومبيل
- بيمه شخص ثالث (بيمه اجباري مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري
در مقابلاشخاصثالث).
- بيمه حوادث سرنشين.
- بيمه مازاد مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل
اشخاص ثالث (تاحدديه).
بيمه بدنه اتومبيل
براساس شرايط اين بيمه نامه، دارنده و يا مالك وسيله نقليه اتومبيل خود را
در برابر خطرات بيمه مي كند تا در صورت بروز حادثه و ايجاد خسارت به وسيله
نقليه موضوع بيمه، شركت بيمه خسارت وارد را براساس شرايط بيمه نامه جبران
كند. منظور از خطرات مورد تعهد بيمهگر، همان حوادثي است كه درصورت واقع
شدن چنانچه باعث نابودي و يا آسيب ديدگي اتومبيل شود بيمه گر موظف به
جبران آن خواهد بود:
1- خطرهاي مورد تعهد بيمه گر:
- حوادثي كه منجر به ورود خسارت به وسيله نقليه مورد بيمه گردد، مانند
تصادم دو اتومبيل، برخورد وسيله نقليه با اجسام ثابت و يا متحرك، برگشتن و
يا سقوط اتومبيل
- آتشسوزي، صاعقه و انفجار وسيله نقليه
- سرقت كلي
- خسارات وارد به لوازم يدكي اصلي اتومبيل كه براساس كاتالوگ همراه
اتومبيل به دارنده آن تحويل شده باشد
- پرداخت كليه هزينههاي معقول و منطقي كه به منظور نجات مورد بيمه و حمل
و نقل آن به تعميرگاه و يا محل امن صورت پذيرفته باشد
- خساراتي كه در جريان حمل و نقل توسط جرثقيل، خط آهن و يا ساير وسايل
نقليه به مورد بيمه وارد آيد
2- خطرهاي خارج از تعهد بيمه گر خطرهاي خارج از تعهد بيمه گر خطراتي است
كه چنانچه منشأ بروز حادثه منجر به خسارت گردد، بيمه گر براساس شرايط بيمه
نامه متعهد جبران خسارت آن نخواهد بود مگر اين كه برخلاف آن توافق شده
باشد، اين خطرات عبارتند از:
- خسارات ناشي از كهنگي، عدم مراقبت و نگهداري و اسقاط اتومبيل
- هرگونه آسيب و خسارت وارد به لاستيكها، جز در زماني كه وسيله نقليه به
علت آتش سوزي خسارت ديده باشد كه در اين حالت فقط تا 5 0% قيمت لاستيك
به عنوان خسارت پرداخت خواهد شد.
- زيان ناشي از عدم استفاده از وسيله نقليه از زماني كه دچار حادثه ميشود
تا زماني كه راه اندازي مجدد ميگردد.
- كاهش و پايين آمدن ارزش مورد بيمه براثر حادثه
- خطرات جنگ، شورش و انقلاب، و خسارات مستقيم و غيرمستقيم ناشي از
انفجارهاي هستهاي و اشعه يونزا.
- خطرات طبيعي مانند، زمين لرزه، سيل و آتشفشان
- خسارتهاي عمدي بيمه گذار
- خسارات ناشي از رانندگي در حين مستي و يا تحت تأثير مواد مخدر و يا آزمايش
سرعت
بيمه شخص ثالث
افرادي كه در يك جامعه زندگي مي كنند بايد تابع قوانين و نظامات آن
جامعه باشند و به همين دليل چنانچه شخصي چه از روي عمد و چه بهعلت بي
احتياطي و غفلت مرتكب عملي خلاف قانون و مقررات شود، مسئول بوده و بايد
به مجازات متناسب با آن بي احتياطي برسد و زيان وارد اعم از مالي و يا
جاني را جبران كند. مسئوليت مدني زماني جنبه عملي به خود ميگيرد كه شخص
مقصر حادثه مجبورشود زيان وارد به شخص ثالث را جبران كند. تفاوت مسئوليت
مدني با مسئوليت جزايي در اين است كه مسئوليت جزايي قابل بيمه كردن
نيست و مغاير قوانين و عرف جوامع انساني تلقي ميشود.
بيمه مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري در ايران در بيست و نهم
ديماه 1347 به تصويب رسيد تا مسئوليت مدني بيمه گذار در مقابل اشخاص ثالث
در نتيجه حوادث ايجاد شده از وسيله نقليه مورد استفاده خود را بيمه كند.
بيمه مسئوليت مدني در ايران به دو بخش عمده تقسيم مي شود كه عبارتند از:
بيمه اختياري
بيمه اختياري (كه شامل بيمه نامه هاي ديه، بيمه مازاد ثالث و بيمه كارت
سبز است كه اين سه نوع اخير سالها بعد از تصويب قانون بيمه شخص ثالث توسط
شركتهاي بيمه طرح ريزي و ابداع شده است).باتوجه به اين كه اين بيمه
نامه خسارات مالي و جاني وارد به اشخاص ثالث را جبران ميكند، براساس
شرايط بيمه نامه افراد زير در قبال بيمه گذار شخص ثالث شناخته نميشوند
الف. بيمه گذار و كليه افرادي كه مسئوليت آنها مسئوليت بيمه گذار تلقي
ميشود
ب. كاركنان بيمه گذار مسئول حادثه كه در حين كار و انجام وظيفه باعث بروز
حادثه شده باشند
پ. همسر، پدر، مادر، اولاد و اجداد تحت تكفل بيمه گذار
ت. رانندهاي كه حادثه منحصراً در نتيجه خطاي او ايجاد شده باشد بيمه گر،
مسئوليت مدني بيمه گذار در قبال اشخاص ثالث را در مورد خسارتهاي مالي تا
مبلغ 25000 ريال و خسارتهاي جاني حداكثر تا مبلغ 200,000 ريال بيمه كرده
است كه در صورت بروز حادثه آن را پرداخت خواهد كرد.
خطرهاي خارج از تعهد بيمه گر
خسارتهاي زير از شمول تعهدات بيمه گر خارج است:
خسارات ناشي از جنگ، جنگ داخلي، شورش، آشوب، بلوا، انقلاب
خسارات ناشي از خطرات طبيعي از قبيل سيل، زلزله، صاعقه و طوفان
خسارات مستقيم و غيرمستقيم ناشي از اشعه يونزا و راديواكتيويت
خسارات وارد به محمولات وسايل نقليه مورد بيمه
خسارات ناشي از محكوميت جزايي و پرداخت جرايم
خسارات وارد ناشي از عمل متصرفين غيرقانوني وسايل نقليه يا رانندگان فاقد
گواهينامه
خسارات وارد به بيمه گذار و كالا، اموال، ساختمان ها و وسايل نقليه تحت
مالكيت و يا تصرف بيمه گذار
بيمه حوادث سرنشين و راننده
اصولا هرتصادم باعث بروز دو نوع خسارت ميشود:
نخست خساراتي است كه به اشخاص ثالث وارد ميآيد كه لزوماً و برحسب
قانون، مقصر حادثه ملزم به جبران آن و ديگر خساراتي است كه به وسيله
نقليه مقصر حادثه، راننده و سرنشينان آن وارد ميآيد. خسارات دسته اول را
مي توان از محل بيمه نامه شخص ثالث و يا مازاد ثالث جبران كرد و خسارات
دسته دوم خود شامل دو قسمت است كه خسارات مالي و خسارات جرح و فوت از
اين دستهاند. بخش نخست خسارات دسته دوم را ميتوان از محل بيمه نامه
بدنه اتومبيل جبران كرد و بخش دوم آن يا بايد از طريق بيمه نامه حوادث
سرنشين جبران شود ويا بيمه نامه ديه اين گونه خسارات جرح و فوت را جبران
كند. در اين حالت چنانچه شركت بيمه سرنشينان اتومبيل را بيمه كرده باشد،
در صورت بروز خسارات جرح و فوت، آن را جبران خواهد كرد.
1- خطرهاي مورد تعهد بيمه گربراساس شرايط بيمه نامه حوادث سرنشين، چنانچه
وسيله نقليه مورد بيمه به علت آتش سوزي، انفجار، واژگون شدن، منحرف شدن
و يا سقوط باعث بروز هرگونه خسارت جرح و فوت سرنشينان اتومبيل شود، بيمه گر
متعهد است خسارات وارد را براساس شرايط بيمه نامه پرداخت كند. لازم به
ذكراست كه تعهد بيمه گر در مورد بيمه نامه حوادث سرنشين محدود به ظرفيت
مجاز اتومبيل مورد بيمهاست. در واقع بيمه سرنشين نوعي بيمه نامه حادثه
است كه در آن خطرات مورد بيمه، محدود به مواردي است كه در بيمه نامه از
آنها به عنوان حوادث مشمول بيمه نام برده شده است.
2- خطرهاي خارج از تعهد بيمه گر سرنشينان وسيله نقليه مورد بيمه در مقابل
حوادث مذكور در بند تحت پوشش بيمهاي قراردارند و تابع شرايط عمومي بيمه
نامه حوادث سرنشين ميباشند; اما در صورتي كه بروز و منشأ حادثه يكي از
خطرات مذكور در ذيل باشد، بيمه گر تعهدي در جبران خسارت ندارد. خسارات ناشي
از خطراتطبيعي مانند زلزله، سيل، طوفان، صاعقه و آتشفشان كه انسان در
ظهور وبروز آنها دست نداشته و بروز آن خارج از اراده بشر است خسارات ناشي از
جنگ، شورش، آشوب، بلوا، اعتصاب و ... كه معروف به خطرات اجتماعي است
قابل جبران نيست مگر اين كه شرط خلاف ديگري بين طرفين قرارداد توافق شده
باشد. خسارات ناشي از كاربرد وسيله نقليه در مسابقات شرطبندي و آزمايشهاي
رانندگي. خسارات ناشي از تشعشعات راديواكتيويته و اشعه يونزا.خسارات وارد
به سرنشينان اتومبيل چنانچه در زمان سوختگيري آن ايجاد شده باشد اصولا
خسارات وارد در صورتي قابل جبران است كه راننده داراي گواهينامه مجاز
رانندگي باشد. در صورتي كه حادثه منجر به نقص عضو و ازكارافتادگي سرنشينان
اتومبيل شود، غرامت براساس جدول نقص عضو و ازكارافتادگي پرداخت و تسويه
خواهد شد.
بيمه مازاد مسئوليت مدنيشخص ثالث تا حد ديه
درقانون مجازاتاسلامي (ديات) كه درسال 1361 به تصويب مجلس شوراي اسلامي
رسيده ، قانون گذار ديه را بدين گونه تعريف كردهاست: ديه مالي است كه
به سبب جنايت بر نفس يا عضو به مجني عليه يا به ولي يا اولياء دم او
داده ميشودبا نگاهي براين تعريف درمي يابيم كه ديه در واقع مجازاتي است
كه شرع براي قتل نفس، جرح و يا صدمات بدني ديگر براي مقصر حادثه درنظر
گرفته مشروط بر اين كه عمدي نباشد. يكي از مصاديق اين تعريف و در واقع
تحقق امر ديه، همانا حوادث ناشي از رانندگي است، زيرا راننده و يا دارنده
وسيله نقليه موتوري مسئول خساراتي است كه ممكن است به علت كاربرد وسيله
نقليه به اشخاص ثالث وارد شود و بيمه شخص ثالث هم به منظور جبران ضرر و
زيانهاي ناشي از كاربرد همين وسيله نقليه توسط قانونگذارتصويب شده است.
دادگاهها مقدار ديه قتل نفس يك مرد مسلمان را يكي از موارد شش گانه زير كه
جاني در انتخاب هريك از آنها مخير ميباشد و تلفيق آنها هم جايز نيست تعيين
كردهاند:
- يكصد شتر سالم و بدون عيب كه خيلي هم لاغر نباشد.
- دويست گاو سالم و بدون عيب كه خيلي هم لاغر نباشد.
- يكهزار گوسفند سالم و بدون عيب كه خيلي هم لاغر نباشد.
- دويست دست لباس سالم از حلههاي يمن
- يكهزار دينارمسكوك سالم و غيرمغشوش كه هر دينار يك مثقال شرعي طلا به
وزن 18 نخود است.
- ده هزار درهم مسكوك سالم و غيرمغشوش كه هر درهم به وزن 12/6 نخود نقره
ميباشد.
پرداخت قيمت هريك از موارد ششگانه در صورت تراضي طرفين كافي است و اگر
تلفيق به توان پرداخت قيمت يكي از موارد شش گانه باشد كافي است.
باتوجه به قوانين مصوب، شركتهاي بيمه با در نظر گرفتن محدوديت پوشش بيمه
اي غرامت مالي و جاني بيمه نامه شخص ثالث، اقدام به ارائه بيمه نامه
اي مازاد با همان شرايط و چند شرط اضافي خاص كرده و آن را بيمه نامه مازاد
ثالث (ديه) نامگذاري كردند.اصولا شرايط عمومي اين بيمه نامه مطابق با شرايط
عمومي بيمه نامه اجباري مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني
در مقابل اشخاص ثالث است، اما تفاوت عمده آن با بيمه نامه شخص ثالث در
اين است كه خسارات وارد براساس رأي محاكم صالحه قابل پرداخت است.تعهد
بيمه گر از لحاظ افراد زيان ديده در داخل وسيله نقليه موتوري برابر ظرفيت
مجاز اتومبيل است،حال آنكه در خارج از وسيله نقليه براي شمار افراد
محدوديتي وجود ندارد.
شركتهاي بيمه با توجه به قيمت و ارزش فعلي موارد شش گانهاي كه محاكمه
صالحه رأي خود را بر آن اساس صادر ميكنند بيمه نامه هايي را برحسب
درخواست بيمه گذاران خود از مبلغ شش ميليون تا هفتاد ميليون ريال صادر مي
كنند. نرخ حق بيمه بيمه نامه هاي ديه توسط بيمه مركزي ايران به
شركتهاي بيمه ابلاغ شده است.
منبع:http://www.centinsur.ir
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر