قزل آلان, دومین دیوار تاریخی جهان در آستانه فراموشی


سرپرست هیات کاوش های باستان شناسی دیوار تاریخی گرگان از شناسایی و کشف یافته های جدیدی از بزرگ ترین دیوار تاریخی دفاعی جهان در عمق آب های خلیج گرگان خبر داد.
به گفته حمید عمرانی در این مرحله از کاوش ها چهار نوع آجر در اندازه های مختلف از دیوار تاریخی شهر گرگان شناسایی و کشف شده است و بر اساس این یافته های پژوهشی امتداد دیوار تاریخی تمیشه کردکوی نیز به سمت شمال غربی این شهرستان کشیده شده است.
در فصل نخست این کاوش ها در سال های قبل محدوده این دیوارها در خلیج گرگان شناسایی شده است.
یافته های پژوهشگران نشان می دهد که قدمت دیوار تاریخی »قزل آلان« یا دیوار سرخ گرگان که پس از دیوار چین بزرگترین دیوار تاریخی دفاعی جهان است به دوره ساسانیان باز می گردد.
این دیوار بزرگ و تاریخی که اکنون چیز زیادی از آن باقی نمانده در گذشته از کرانه دریای خزر در گمیشان آغاز شده و تا کوه های گلیداغ در شمال شرق کلاله امتداد داشت.
این طولانی ترین اثر ایران در منابع تاریخی و گزارش های علمی به نام »سد سکندر« یا »سد فیروز« و یا «قزل آلنگ« و دیوار دفاعی شهرت دارد.
ساخت دیورا تاریخی گرگان بنا بر مدارک موجود به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اشکانیان باز می گردد و بر اساس قراین و دلایل مختلف نیز می توان آن را به اواخر دوره اشکانی حدود دو هزار سال قبل و اوایل دوره ساسانی حدود 1600 سال قبل منتسب کرد.
اسدالله معطوفی محقق و استاد رشته تاریخ دانشگاه گرگان با بیان این مطلب به خبر گزاری مهر گفت: فلسفه وجودی ساخت دیوار به این دلیل بوده که در اواخر دوره اشکانیان در چین به دلیل حملات مکرر که از شمال چین صورت می گرفت, حکومت «هان» دستور ساخت دیوار چین را می دهد تا جلوی تهاجمات قبایل بیابانگرد را بگیرد.
با احداث این دیوار این تهاجمات به سمت غرب و مرکز آسیا و ایران به ویژه دو ایالت استرآباد یا گرگان و ایالت خراسان بزرگ کشیده می شود.
سه گروه »هیاطله« , »هون ها« و »هبت ها« و گروهی از بقایای آریایی ها و سکاها به سمت مرزهای شمال شرقی ایران هجوم آوردند و ایالت هیرکان یا وهرکان (استرآباد) را مورد هجوم قرار دادند. این بیابانگردان بیشتر کوچ رو بودند و نیمی از حیات و زندگی شان بستگی به غارت کشور های مختلف داشت و به این ترتیب دیوار تاریخی گرگان پدید آمد. دومین دیوار دفاعی و تاریخی جهان که از ساحل شرقی دریای خزر از گمیشان آغاز شده و به طرف شمال آق قلا پیش می رود و پس از عبور از کرند و اینچه برون به شمال گنبد کشیده می شود.
این دیوار با گذشت از کلاله و عبور از منطقه زاغ و پیشکمر کلاله و مراوه تپه به سمت جنگل گلستان کشیده می شود.
این محقق رشته تاریخ طول دیوار تاریخی گرگان را حدود 200 کیلومتر اعلام می کند. این دیوار در جاها و مسیرهایی که تهاجمات سنگین بود از مصالحی مانند آجرهای بزرگ 40در40 و با ضخامت 10 تا 15 سانتیمتر ساخته شده و ارتفاع دیوار نیز در این مناطق بیشتر و بلندتر بود. اما در مناطقی که کمتر تهاجم صورت می گرفت از خاک ها و یا خشت های تلمبار شده استفاده شده و علاوه بر دیوار در پشت آن نیز خندق حفر شده است.
در برخی مناطق انشعابات رود گرگان در این خندق جاری می شده و به این ترتیب در برابر مهاجمان با استحکاماتی مانند خندق, دیوار و قلعه ها و کلنی های نظامی حفاظت می شده است.

هیچ نظری موجود نیست: